15/09/2023
Nieuws

Confituur in strijd tegen kinderarmoede

Pelicano slaat de handen in mekaar met Tiense Suiker en BelOrta om 10.000 verse potjes confituur te maken met scholen.

Bijna helft leerkrachten ziet meer dan 5 leerlingen in armoede in de klas

Met toename van de lege/ongezonde brooddozen als teken aan de wand

Liefst 85% van de Belgische leerkrachten heeft afgelopen schooljaar een kind in de klas gehad dat onder de armoedegrens leeft. 45% merkte dit zelfs bij meer dan vijf leerlingen op. Zo blijkt uit een bevraging bij 317* leerkrachten door Pelicano Kinderarmoedestichting. Steeds meer ongezonde of zelfs lege brooddozen zijn hierbij een belangrijk teken aan de wand, zo geven bijna 4 op de 10 leerkrachten aan. Om die problematiek onder de aandacht te brengen en wat soelaas te bieden, slaat Pelicano de handen in mekaar met partners Tiense Suiker en BelOrta voor een heuse ‘jamactie’, waarbij een collectief aan scholen liefst 10.000 potjes verse confituur maakt en verkoopt. De opbrengst wordt integraal ingezet om 20.000 brooddozen te vullen met een gezonde schoolmaaltijd.

Uit cijfers van Statbel weet Pelicano dat meer dan een half miljoen Belgische kinderen opgroeit in armoede. Maar hoe manifesteert zich dit op school?

Uit een bevraging bij 317 leerkrachten blijkt dat de problematiek zeker niet onopgemerkt blijft. Bijna de helft (45%) van de leerkrachten denkt dat meer dan 5 van hun leerlingen onder de armoedegrens leeft. Volgens 15% van de leerkrachten gaat het zelfs om meer dan 20 van hun leerlingen. En dan vrezen ze nog dat er meer dan een vierde (27%) van de kinderarmoede onder de radar blijft.

Kristof De Boever, Head of partnerships bij Pelicano: “Een ongezonde of lege brooddoos is voor ons een belangrijke indicator van kinderarmoede. Het feit dat leerkrachten een stijging zien, doet bij ons alle alarmbellen afgaan. Het merendeel van onze sociale partners zijn leerkrachten en zij hebben gemiddeld 4,5 dagen contact met hun leerlingen. Maar zij zien waarschijnlijk enkel het topje van de ijsberg.”

Mentale én fysieke gevolgen van armoede

De impact van kinderarmoede zien de leerkrachten vanop de eerste rij. En die is niet gering. Zo merkt liefst 62% van de leerkrachten een laag zelfbeeld op bij kansarme kinderen. Ze zien ook veel gemiste kansen met ‘talent dat niet ontwikkeld wordt’ (57%). Jammer genoeg stellen ze ook psychologische problemen (45%) vast en zelfs fysieke gevolgen (41%) als buikpijn, hoofdpijn en vermoeidheid.

En alsof dat nog niet genoeg was, hebben veel van deze kwetsbare kinderen dan ook nog eens af te rekenen met vooroordelen van hun klasgenoten. De meest voorkomende zijn gebrekkige hygiëne (44%), niet mee zijn met trends zoals kleding of technologie (39%), vaak afwezig zijn (31%) en als minder slim worden beschouwd (31%). Als reactie zien de leerkrachten dat kansarme kinderen hun problemen proberen te verbergen (60%), opstandig of prikkelbaar worden (46%), en onzekerheden of faalangst vertonen (49%).

Kristof De Boever, Head of partnerships bij Pelicano Kinderarmoedestichting: “Kinderarmoede is een veel groter probleem dan men denkt. Een onderzoek van Professor Dr. Griet Roets (UGent) leert ons dat kinderen zich onopgemerkt op zeer jonge leeftijd al dreigen neer te leggen bij het gebrek aan hulpbronnen. Ze passen hun toekomstperspectief al in het lager onderwijs aan, en gaan ervan uit dat ze toch onderaan de sociale ladder zullen belanden. Ze hebben deze steun dus hard nodig, om er de hoop en de moed in te houden”’

Maar het is gelukkig ook niet allemaal kommer en kwel onder de kinderen. Zo gaf een kwart (26%) van de bevraagde leerkrachten aan dat klasgenoten geen vooroordelen hadden tegen kinderen die in armoede leven. Bijna de helft (45%) van de leerkrachten vinden ook dat kinderen geen onderscheid maken op basis van kansarmoede. En nog mooier - een vierde (25%) van de leerkrachten ziet dat kinderen solidair zijn en delen met elkaar.

Brooddozen als indicator

Uit ervaring weet Pelicano dat kansarme ouders hun situatie vaak voor de buitenwereld verborgen proberen houden, en dat gedrag ook aan hun kinderen doorgeven. Maar toch geven leerkrachten aan dat ze tekenen van armoede duidelijk herkennen. Zo zijn versleten kleren of schoenen (57%) heel vaak de eerste indicator, gevolgd door een gebrekkige persoonlijke hygiëne (43%). Een andere, belangrijke factor is de ongezonde inhoud van de brooddoos (37%) of simpelweg een lege brooddoos (34%).

En de brooddozenproblematiek neemt enkel toe, volgens de bevraagde leerkrachten. Zo ziet 37% van de leerkrachten vandaag meer kinderen met een lege brooddoos dan zo’n 5 jaar geleden. Meer dan de helft (52%) ziet nu zelfs ook vaker een ongezonde brooddoos ziet met bv. chips of koude frieten als inhoud.

An Miller en Filip Peeters, ambassadeurs bij Pelicano Kinderarmoedestichting: “Een gezonde maaltijd, of het nu een gezond gevulde boterhamdoos is of een warme schoolmaaltijd, is essentieel voor het goed functioneren van kinderen. Vandaar dat Pelicano aan haar sociale partners vraagt erop toe te zien dat de Pelicanokinderen minstens 1 gezonde maaltijd per dag nuttigen, en de school is hiervoor dikwijls de meest ideale plaats.”

Confituur voor meer ‘bokes’

Om de problematiek van de brooddozen onder de aandacht te brengen, slaat Pelicano Kinderarmoedestichting de handen in mekaar met Tiense Suiker en BelOrta. Deze 2 partners leveren aan 10 culinaire scholen alle benodigdheden voor het maken van 10.000 potjes verse confituur, waaronder 4 ton appelen. De opbrengst wordt integraal ingezet om 20.000 brooddozen te vullen met een gezonde schoolmaaltijd.

De confituur zal door de deelnemende scholen in hun netwerk verkocht worden. De opbrengst gaat rechtstreeks en integraal naar Pelicano Kinderarmoedestichting. Ongeacht die opbrengst van de verkoop, zullen de bedrijfspartners zorgen ervoor dat er in totaal liefst 20.000 brooddozen gevuld kunnen worden met een gezonde schoolmaaltijd

Glenn Sebregts, hoofd marketing en communicatie BelOrta: “Wij zijn blij dat we mee onze schouders onder dit mooie project kunnen zetten. Elk kind zou elke dag moeten kunnen genieten van vers lokaal fruit. We zijn fier dat we hiermee toch een klein verschil kunnen maken voor heel wat kinderen. Bovendien is het onze missie om een typisch Belgisch culinair erfgoed product als appel opnieuw in de kijker te zetten. Een steun die onze lokale telers heel goed kunnen gebruiken.”

Anna Pietraszek, Marketing Manager bij Tiense Suiker: “Het was hartverwarmend om te zien hoeveel scholen wilden meedoen aan de actie, terwijl het uiteindelijk toch een flinke opgave is. Wij zijn trots om een dergelijk initiatief mee mogelijk te maken en die solidariteit vleugels te geven.”

De actie loopt van 14/9 tot 13/10 en de deelnemende scholen zijn:

Busleyden Atheneum Stassart, Mechelen
Provinciaal Instituut PIVA, Antwerpen
Sint-Lutgardisinstituut, Mol
Instituut Stella Matutina, Brakel
Leiepoort Campus Sint Theresia, Deinze
Hotelschool Gent
GO!COOVI Secundair Onderwijs, Elishout Anderlecht
SIMA, Aarschot
Spermalie, Brugge
Ilon Saint Jacques, Namen

* Online bevraging door onderzoeksbureau iVox bij 317 leerkrachten in opdracht van de iniatiefnemers van deze actie in juni 2023. De meerderheid van de leekrachten geeft al langer dan 10 jaar les (71,3%), waarvan 43,5% meer dan 20 jaar. Bovendien heeft bijna de helft (47,6%) van de leerkrachten meer dan 30 verschillende kinderen in de klas.