Kinderarmoedestichting Pelicano benadrukt nood aan structurele aanpak

 

Brussel, 15 oktober 2024 – Zo’n drie op vier Belgen is ontevreden met het beleid rond kinderarmoede in België. Dat blijkt uit recent onderzoek van Kinderarmoedestichting Pelicano. België behoort tot de meest welvarende landen ter wereld en dus vindt 90% het ook onaanvaardbaar dat de kinderarmoedeproblematiek bij ons nog zo groot is. Want op dit moment leven er meer dan 300.000 kinderen in ons land in armoede. In een verkiezingsjaar waar er zowel op federaal als regionaal niveau een nieuwe regering aan zet is, roept Kinderarmoedestichting Pelicano op tot meer structurele samenwerking, over de beleidsdomeinen heen.

 

Uit onderzoek* van Kinderarmoedestichting Pelicano, uitgevoerd door Profacts, blijkt dat kinderarmoede voor veel Belgen nog steeds een gegeven is waarbij ze zich weinig kunnen voorstellen. Ondanks het feit dat er meer dan 300.000 kinderen** in armoede leven in ons land, komt 60% van de Belgen niet in direct contact met dit schrijnende probleem. Één van de mogelijke oorzaken is dat armoede vaak verdoken blijft, waarbij kinderen en ouders verstoppen dat ze in armoede leven uit schaamte en angst om uitgesloten te worden.

 

90% van de Belgen vindt het dan ook onaanvaardbaar dat de kinderarmoedeproblematiek in een welvarend land als België nog steeds zo groot is en reageert geschokt als ze doorhebben hoe groot het probleem effectief is. Want meer dan 300.000 kinderen in armoede, dat is meer dan 1 op 10 kinderen in België, 13 % om precies te zijn. In het licht van de Week tegen Kinderarmoede die Kinderarmoedestichting Pelicano jaarlijks organiseert en ook de Werelddag van het Verzet tegen Armoede op 17 oktober, vestigt de organisatie hier nu de aandacht op.

 

Het beleid faalt en de overheid neemt haar verantwoordelijkheid niet op, volgens de Belgen

 

In een verkiezingsjaar waar er zowel op federaal als regionaal niveau een volgende regering aan zet is, spreekt de Belg zijn ongenoegen uit over het kinderarmoedebeleid. Drie op vier (76%) van de Belgen vindt dat de overheid faalt in de aanpak van kinderarmoede. Er zijn daarbij geen echte regionale verschillen op te merken tussen Brussel (72%), Vlaanderen (77%) en Wallonië (78%).

 

Het Vlaams Regeerakkoord 2024-2029 blijft ook nog steeds erg beperkt en weinig concreet wat betreft de aanpak rond kinderarmoede. Initiatieven zoals gezonde schoolmaaltijden, het Sociaal Klimaatplan, het groeipakket en lokale gezinscoaches worden wel genoemd, maar blijven geformuleerd in de vorm van beleidsintenties die ook al gedeeltelijk in vorige akkoorden terugkwamen. Ook het Waals Regeerakkoord 2024-2029 blijft aan de oppervlakte wat betreft kinderarmoedebestrijding. De Waalse regering wil, net zoals Vlaanderen, inzetten op betere sociale huisvesting (bijvoorbeeld in de vorm van tiny houses) en op zogenoemde huiswerkscholen. Maar ook dat akkoord spreekt op dit moment eerder van beleidsintenties.

 

Kinderarmoedestichting Pelicano is daarom zeer benieuwd naar de verdere concrete uitwerking in de volgende maanden en vraagt met aandrang naar meer verandering in vergelijking met de vorige legislatuur. De organisatie staat dan ook open om mee te werken met het beleid, gezien de ervaring op het terrein die ze heeft.

 

Veel kinderarmoede blijft onder de radar

 

Kinderarmoedestichting Pelicano ziet al langer dat er steeds meer lokale intiatieven georganiseerd worden omdat er gebrek aan concrete actie is vanuit de overheid. De ernst van de situatie en urgente nood aan hulp is in sommige gevallen zo groot dat mensen het heft in eigen handen nemen.

 

Zo zijn er bijvoorbeeld meer en meer scholen die zelf solidariteitsfondsen oprichten om het gebrek aan voeding bij een aantal leerlingen te kunnen opvangen maar ook directeurs die bij winkels in hun gemeente onderhandelen over korting om kleding en schoenen voor de kinderen in armoede in hun school te kopen. Ook steden nemen individuele initiatieven. Ze bieden bijvoorbeeld bijles en huiswerkbegeleiding aan kansarme kinderen om hen te helpen hun schoolprestaties te verbeteren. Die projecten worden uitgevoerd in samenwerking met scholen en lokale vrijwilligers.

 

Maar die lokale initiatieven zorgen ervoor dat het probleem onzichtbaar blijft voor de instanties en personen die verantwoordelijk zijn voor het beleid. Kristin Blondé, woordvoerder van Kinderarmoedestichting Pelicano: “Lokale initiatieven zijn er gelukkig, ze zijn hartverwarmend en tonen de solidariteit van vele Belgen. Ze bieden snel noodzakelijke ondersteuning en spelen een sleutelrol in de opvang van schrijnende kinderarmoede. Maar doordat ze vaak kleinschalig en verspreid zijn, blijft de ware omvang van het probleem onzichtbaar. De overheid en media zien hierdoor niet altijd hoe groot het probleem is en hoe dringend de situatie werkelijk is. Met als gevolg dat het beleid geen urgentie voelt om aan structurele oplossingen te werken.”

 

Nood aan structurele samenwerking over beleidsdomeinen heen

 

In lijn met het Europees Kindgarantieplan (2021) lanceerde België een aantal jaar geleden ook het Belgisch Kindgarantieplan, waarin vermeld wordt dat kinderarmoede een gecoördineerde aanpak vereist. Het plan vermeldt de institutionele complexiteit van ons land als bijzondere uitdaging, met de versnipperde bevoegdheden als belangrijke oorzaak van het gebrek aan een gecentraliseerde aanpak.

 

Kinderarmoedestichting Pelicano roept daarom ook op tot structurele en gecentraliseerde samenwerking tussen de verschillende overheidsinstanties. Kristin Blondé: “We staan aan het begin van een nieuwe legislatuur op federaal, Vlaams, Waals en lokaal vlak. Dit is dé kans om het anders aan te pakken. Tot nu toe was de samenwerking rond kinderarmoede te versnipperd en verspreid over verschillende beleidsdomeinen zoals onderwijs, huisvesting, welzijn, tewerkstelling en armoedebestrijding. Deze beleidsdomeinen verschillen dan ook nog eens op federaal en regionaal niveau. We leven in de 21e eeuw in een welvarend land: het is dringend tijd dat kinderarmoede grondig aangepakt wordt in ons land.”

 

Om aandacht te vragen voor kinderarmoede organiseert Kinderarmoedestichting Pelicano jaarlijks de Week tegen Kinderarmoede. Dat gebeurt dit jaar in de vorm van de campagne “Da’s Niet Normaal”, die ondersteund wordt door ambassadeur Jeroen Meus.

 

*Onderzoek uitgevoerd bij representatieve steekproef van 1500 respondenten in België door het onafhankelijk onderzoeksbureau Profacts tussen 20 en 27 september 2024 in opdracht van Kinderarmoedestichting Pelicano. De sample is representatief op basis van leeftijd, geslacht, sociale klasse, provincies en gewesten.

 

** Absoluut cijfer op basis van Statbel-statistieken, die vaststellen dat 13% van de kinderen in armoede leeft.